Sự cố hay tai nạn sẽ luôn rình rập và có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong phòng thí nghiệm. Vậy nên xử lý sự cố trong phòng thí nghiệm là một kỹ năng vô cùng cần thiết đối với bất kỳ nhà khoa học hay nhà nghiên cứu nào. Khi tiến hành làm thí nghiệm, các tình huống không mong muốn sẽ luôn có thể phát sinh và điều quan trọng là phải biết cách để xử lý những tình huống này như thế nào để tránh các nguy cơ tiềm ẩn và đảm bảo chính xác.
Mục lục
Sự cố cháy nổ trong phòng thí nghiệm
Phòng thí nghiệm là nơi thực hành nghiên cứu của người làm nghiên cứu, nhân viên R&D, sản xuất, … Vì vậy vấn đề an toàn trong cháy chữa cháy là vô cùng quan trọng cần được quan tâm để không xảy ra những sự cố không mong muốn.
Một vài nguyên nhân phổ biến dẫn đến cháy nổ trong phòng thí nghiệm:
- Các phản ứng hoá học: Việc trộn các hóa chất không tương thích hoặc bảo quản và xử lý hoá chất không đúng cách dẫn đến các phản ứng hoá học tạo ra nhiệt, tạo ra lửa, phát nổ.
- Chập điện: Các thiết bị điện trục gặp trục trặc hoặc không được bảo trì đúng cách tạo ra tia lửa bén vào các vật liệu dễ cháy.
- Các vật liệu dễ cháy: Chất lỏng, khí và chất rắn dễ cháy như dung môi, nhiên liệu và bột, có thể bốc cháy nhanh chóng nếu không được bảo quản, xử lý và thải bỏ đúng cách.
- Tích tụ áp suất: Các hệ thống điều áp, bình gas hoặc nồi hấp xảy ra trục trặc hoặc không được bảo dưỡng đúng cách có thể gây ra cháy nổ.
- Lỗi thao tác: Tai nạn xảy ra do con người không được đào tạo. Không tuân thủ các quy trình đảm bảo an toàn hoặc do sơ xuất.
- Tự bốc cháy: Một vài vật liệu như dầu hoặc chất thải có khả năng tự bốc cháy nếu không được xử lý đúng cách.
Một số biện pháp hạn chế sự cố cháy nổ trong phòng thí nghiệm:
- Thường xuyên kiểm tra các hóa chất trong phòng thí nghiệm
- Kiểm tra hệ thống điện, khả năng vận hành có máy móc và thiết bị trong phòng. Không sử dụng các thiết bị khi có dấu hiệu quá tải.
Các biện pháp xử lý sự cố trong phòng thí nghiệm khi sự cố cháy nổ xảy ra:
- Sơ tán khu vực: Sơ tán toàn bộ nhân viên trong phòng thí nghiệm, thông báo cho các nhân viên xung quanh về tình trạng khẩn cấp. Nếu cháy nổ liên quan đến các vật liệu nguy hiểm thì cần sơ tán toàn bộ toà nhà.
- Gọi trợ giúp: Gọi cứu hỏa, nhân viên y tế đồng thời cung cấp cho họ về tình hình vụ việc.
- Kiểm soát đám cháy: Nếu cảm thấy an toàn hay kiểm soát đám cháy bằng bình chữa cháy hoặc các phương tiện PCCC trong tòa nhà. Hãy nhắm bình chữa cháy vào gốc đám cháy chứ không nhắm vào ngọn lửa.
- Ngắt toàn bộ hệ thống điện, dập cầu giao nguồn
- Xác định nguyên nhận vụ việc: Sau khi sự cố được kiểm soát hoàn toàn, cố gắng xác định nguyên nhân vụ việc. Lưu lại những thông tin này sẽ giúp ngăn chặn các sự việc tương tự xảy ra trong tương lai.
- Ghi lại sự cố: Cố gắng ghi lại toàn bộ chi tiết của sự cố, gồm nguyên nhân, các hành động được thực hiện để giải quyết. Bất kỳ thương tích hay thiệt hại nào. Những thông tin này được sử dụng để tham khảo trong tương lai và để ngăn ngừa các sự cố tương tự xảy ra.
Sự cố điện trong phòng thí nghiệm
Các vấn đề về sự cố điện trong phòng thí nghiệm có thể đến từ các vấn đề đơn giản như hỏng cầu chì hoặc nghiêm trọng hơn như chập cháy. Dưới đây là một số bị pháp xử lý sự cố trong phòng thí nghiệm:
- Tắt nguồn điện cho thiết bị hoặc nơi xảy ra sự cố.
- Sau khi ngắt nguồn điện cần đánh giá vấn đề và xác định nguyên nhân. Vấn đề có thể đến từ dây nối bị lỏng lẻo, dây nối bị hư hại, ….
- Kiểm tra thiết bị sau khi xảy ra sự cố để đảm bảo mọi thứ hoạt động tốt và an toàn.
- Sau khi sự cố được giải quyết cần theo dõi, bảo trì bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo mọi thiết bị luôn ở trong trạng thái an toàn nhất.
Sự cố ô nhiễm bởi khí Clo
Biện pháp xử lý sự cố trong phòng thí nghiệm khi phòng thí nghiệm bị ô nhiễm bởi khí Clo. Với điều kiện thường ta khử khí Clo bằng cách xịt dung dịch NH3. Khí Clo bị khử tạo thành HCL, NH3 bị oxi hoá thành N2
Xử lý nước thải phòng thí nghiệm
Việc xử lý nước thải phòng thí nghiệm là vấn đề quan trọng. Nước thải sinh ra trong quá trình thí nghiệm sinh ra nhiều loại vi khuẩn gây bệnh. Nếu không được xử lý đúng cách nước thải này sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
Quá trình làm việc của hệ thống xử lý nước thải: Làm trong nước -> hỗ trợ quá trình sinh hóa (kết tủa, keo tụ một số thành phần kim loại trong nước) -> Lọc để loại bỏ toàn bộ chất rắn còn sót lại -> Điều chỉnh pH, các bước này đều không sử dụng hóa chất mà sử dụng công nghệ vi sinh để xử lý.
Đồ bảo hộ trong phòng thí nghiệm
Đồ bảo hộ gồm quần, áo, giày dép, kinh găng tay, … Đồ bảo hộ trong phòng thí nghiệm là trang bị bắt buộc đối với nhân viên làm việc trong phòng thí nghiệm.
Cần trang bị đầy đủ đồ bảo hộ trước khi tiến hành thí nghiệm để hạn chế nhất những rủi ro có thể xảy ra.
Cẩm nang an toàn phòng thí nghiệm
Cẩm nang an toàn phòng thí nghiệm là một tài liệu có hướng dẫn, quy trình để duy trì môi trường làm việc an toàn trong phòng thí nghiệm. Cẩm nang gồm những thông tin về các biện pháp an toàn như cách xử lý và lưu trữ chất hoá học, thiết bị bảo hộ, quy trình và bảo trì thiết bị, vận hành.
Cẩm nang an toàn phòng thí nghiệm giúp các nhân viên hiểu được mối nguy tiềm ẩn xung quanh quanh công việc của họ và cách giảm thiểu rủi ro để bảo vệ bản thân. Đây như một hướng dẫn tham khảo cho việc tuân thủ quy định và thực hiện tốt nhất trong an toàn phòng thí nghiệm.
Biển báo trong phòng thí nghiệm
Các biển báo có vai trò rất quan trọng trong việc giảm thiểu các nguy cơ xảy ra sự cố và đảm bảo an toàn cho nhân viên làm việc. Mỗi biển báo sẽ có ký hiệu và ý nghĩa riêng. Cần nắm rõ chúng để phân biệt và phòng ngừa được những tình huống không an toàn. Đây là những kiến thức cần nằm lòng để giảm thiểu tối đa rủi ro trong quá trình làm việc.
An toàn hóa chất trong phòng thí nghiệm
An toàn trong sử dụng hóa chất là một yếu tố thiết yếu trong an toàn phòng thí nghiệm nhằm giảm thiểu tối đa các mối quan đến chất hoá học trong phòng thí nghiệm. Một vài biện pháp an toàn hóa chất trong phòng thí nghiệm:
- Cần phải nhận biết được các quy ước về nhãn mác trên hoá chất. Từ đó có thể phân biệt được các hóa chất độc hại, thuộc tính của từng loại hoá chất. Từ đó thuận tiện cho việc xử lý hóa chất khi xảy ra sự cố.
- Cần lưu trữ và bảo quản hoá chất ở đúng với nhiệt độ cho phép để tránh gây hư hỏng hoá chất hoặc xảy ra những trường hợp không mong muốn. Đồng thời phải hiểu rõ về hoá chất để tránh xảy ra sự cố về cháy nổ, văng hoá chất khi làm thí nghiệm.
- Phải chia khu vực cho từng loại hoá chất khác nhau
Đông Dương LFS cung cấp một giải pháp toàn diện để quý khách có thể xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm an toàn và hiệu quả. Chúng tôi cam kết sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn cho mọi nhu cầu của khách hàng. Chân thành cảm ơn và hy vọng sẽ gặp lại quý khách trong những bài viết tiếp theo!
Xem thêm: