Phòng lab là gì ? 8 Tiêu chuẩn của một phòng lab đạt chuẩn

Khái niệm về phòng thí nghiệm hay phòng lab đã không còn xa lạ với những người học, làm trong ngành như hóa học, sinh học, vật lý hay y học. Tuy nhiên, thiết kế – lắp đặt và mua sắm các trang thiết bị cho phòng lab để đảm bảo chất lượng vẫn là vấn đề mà không phải ai cũng biết. Bài viết của Đông Dương LFS hôm nay sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc liên quan đến phòng lab.

Mục lục

Phòng lab là gì ?

Phòng Lab là gì ? Phòng lab hay phòng thí nghiệm là nơi mà các nhà khoa học, kỹ sư và kỹ thuật viên thực hiện các thí nghiệm, thử nghiệm hoặc các công việc về khoa học, công nghệ khác. Có thể bắt gặp phòng thí nghiệm ở nhiều nơi khác nhau như các trường đại học, viện nghiên cứu, bệnh viện và các cơ sở công nghiệp. Phòng lab thường có các thiết bị, dụng cụ và vật liệu chuyên dụng thực hiện công việc diễn ra trong đó. Phòng lab còn được sử dụng vào các mục đích khác nhau như nghiên cứu, phát triển sản phẩm, kiểm soát chất lượng sản phẩm và thực hành giáo dục.

Một vài phòng lab phổ biến

Tùy theo nhu cầu người sử dụng mà chúng ta có thể xây dựng phòng lab với các tên gọi khác nhau gồm:

Phòng thí nghiệm hóa học, vật lý
Phòng thí nghiệm y tế công cộng
Phòng thí nghiệm sản xuất thuốc hoặc công nghệ đặc biệt
Phòng thí nghiệm phương tiện truyền thông
Phòng thí nghiệm nghiên cứu, học tập
Phòng lab bí mật để sản xuất thuốc hoặc công nghệ đặc biệt

Mỗi phòng thí nghiệm có thiết bị, dụng cụ, và nguyên liệu chuyên dụng để thực hiện các nghiên cứu, kiểm tra, và các công việc khoa học khác nhau.

Chức năng chuyên dụng của phòng lab

Các chức nănphòg chuyên dụng của ng thí nghiệm phụ thuộc vào loại thí nghiệm và mục đích hướng đến. Một số chức năng phổ biến gồm:

Chức năng nghiên cứu: Phòng lab thường được sử dụng để tiến hành các thí nghiệm về khoa học và nghiên cứu trong các lĩnh vực như sinh học, vật lý, hóa học và y học.
Chức năng phát triển: Phòng lab cũng có thể được sử dụng để phát triển sản phẩm, nơi các nguyên mẫu sản phẩm được kiểm tra, tinh chỉnh để đảm bảo đáp ứng được các tiêu chuẩn của ngành cùng nhu cầu của khách hàng.
Chức năng kiểm soát chất lượng: Phòng thí nghiệm cũng được sử dụng để kiểm soát chất lượng, mẫu sản phẩm được kiểm tra để đảm bảo chúng đáp ứng các tiêu chuẩn và quy định cụ thể.
Chức năng giáo dục: Phòng thí nghiệm được sử dụng cho mục đích giáo dục, nơi học sinh, sinh viên thực hành về các nguyên tắc, kỹ thuật khoa học, nguyên lý trong vật lý, hoá học, sinh học.
Chức năng thử nghiệm: Phòng thí nghiệm có thể được sử dụng để thử nghiệm các sản phẩm và vật liệu khác nhau, bao gồm đồ điện tử, thực phẩm, thuốc và hàng tiêu dùng.
Chức năng phân tích: Phòng thí nghiệm cũng có thể được sử dụng để phân tích, trong đó dữ liệu và mẫu phức tạp được xử lý và phân tích để khám phá các xu hướng và mối quan hệ.
Chức năng sản xuất: Phòng thí nghiệm có thể được sử dụng để sản xuất các sản phẩm chuyên dụng, chẳng hạn như thuốc hoặc công nghệ tiên tiến.

Nhìn chung, các chức năng chuyên biệt của phòng thí nghiệm rất đa dạng và phụ thuộc vào loại phòng thí nghiệm, cơ sở vật chất của phòng thí nghiệm và loại thí nghiệm hoặc quy trình mà phòng thí nghiệm được thiết kế để hỗ trợ.

Tiêu chuẩn phòng lab trong thiết kế và thi công

Tiêu chuẩn về ánh sáng

Ánh sáng là một yếu tố vô cùng quan trọng trong môi trường làm việc, đặc biệt trong các môi trường yêu cầu tính chất cụ thể.

Tiêu chuẩn thiết kế phòng thí nghiệm quy định rằng phòng lab nên được chiếu sáng bằng ánh sáng tự nhiên và cả ánh sáng nhân tạo. Ánh sáng tốt sẽ giúp nhân viên thực hiện các công việc an toàn và hiệu quả hơn, giảm thiểu các lãng phí không cần thiết. Tuy nhiên, thiết kế ánh sáng cũng phải đảm bảo không quá chói hoặc quá tối, mọi yếu tố luôn ở mức đủ.

Tiêu chuẩn về nhiệt độ

Nhiệt độ trong mỗi phòng thí nghiệm tùy vào nhu cầu sử dụng và chức năng. Để cung cấp một môi trường làm việc đạt tiêu chuẩn và tốt nhất, nhiệt độ sẽ được chọn để phù hợp với công việc cần thực hiện. Tuy nhiên, để tránh bị ảnh hưởng bởi bất kỳ tác nhân nào khác, một số thiết bị phát nhiệt cần được đặt xa và được phân tách rõ ràng với không gian làm việc.

Tiêu chuẩn về hệ thống thông gió

Hệ thống thông gió là yếu tố quan trọng tạo ra môi trường sạch và hiệu quả cho các phòng thí nghiệm. Mỗi phòng thí nghiệm cần được thiết kế hệ thống thông gió phù hợp với nhu cầu của phòng và tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế. Để đảm bảo hoạt động tốt nhất, hệ thống cần được giám sát về tốc độ lưu thông dòng khí.

Việc làm phải làm việc với nhiều hóa chất tại các phòng thí nghiệm cũng có thể gây ra mùi khó chịu, khói hoặc độc tố. Để tránh điều này, cần có hệ thống thông gió cục bộ tại các vị trí làm việc. Ngoài ra, tốc độ lưu thông không khí chính là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự sạch sẽ và an toàn cho môi trường làm việc.

Tiêu chuẩn về độ ồn

Trong quá trình thiết kế phòng thí nghiệm, việc lựa chọn máy móc và thiết bị sử dụng cần phải được lựa chọn một cách cẩn thận. Độ ồn là vấn đề cần phải quan tâm đặc biệt khi thiết kế phòng thí nghiệm. Để giảm thiểu mức độ ồn tại nơi làm việc, cần thực hiện các biện pháp loại bỏ hoặc giảm tiếng ồn. Nếu mức độ ồn quá cao, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc tại phòng thí nghiệm.

Tiêu chuẩn về khoa học lao động

Việc thiết kế và bố trí các máy móc, thiết bị trong phòng lab, chúng ta phải tập trung vào việc phù hợp với mục đích sử dụng và nhu cầu trong quá trình làm việc. Việc thiết kế phải đảm bảo an toàn cho người lao động và đảm bảo được chất lượng sản phẩm. Đặc biệt, tránh những rủi ro, sai sót có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến quá trình làm việc hoặc dẫn đến những tổn thất.

Tiêu chuẩn về cửa ra vào phòng thí nghiệm

Trong thiết kế phòng lab, việc đánh dấu và ký hiệu tại các lối ra vào và lối thoát hiểm rất quan trọng vì nó đảm bảo an toàn và dễ dàng tìm đường đến các nơi cần thiết. Đặc biệt, nếu phòng thí nghiệm chứa các chất nguy hiểm sinh học, chất cháy nổ, hoặc phóng xạ, các dấu hiệu ám chỉ mức độ nguy hiểm phải được xác định và theo các tiêu chuẩn quốc tế. Điều này giúp cho các nhân viên và người lao động có thể cảnh báo và tránh các tình huống nguy hiểm không đáng có trong phòng thí nghiệm.

Tiêu chuẩn về đảm bảo an toàn trong phòng lab

Phòng lab được thiết kế với các cửa ra, vào đều có thể được khóa và mở dễ dàng. Điều này giúp cho việc thoát hiểm nhanh chóng trong trường hợp có vấn đề bất trắc xảy ra. Ngoài ra, các cửa cũng phải có khóa bên trong để giữ an toàn khi tiến hành thí nghiệm với các mẫu có độ nguy hiểm cao. Chỉ những nhân viên được cho phép và nắm rõ nội quy mới được vào phòng thí nghiệm. Phòng thí nghiệm cũng phải tuân thủ nghiêm ngặt những biện pháp an toàn để tránh rủi ro liên quan đến việc lấy cắp dữ liệu, trang thiết bị, hóa chất, hoặc các mẫu thử.

Bố trí nơi làm việc với mầm bệnh nguy hiểm

Tiêu chuẩn thiết kế phòng lab là rất quan trọng đối với mọi phòng thí nghiệm có liên quan đến vi sinh vật hữu cơ. Các phòng thí nghiệm cần được thiết kế với vị trí hợp lý để ngăn chặn vi sinh vật tự do phát tán và gây ra nguy hại cho an toàn cá nhân và môi trường. Đặc biệt, những vi sinh vật thuộc nhóm rủi ro cấp III trở lên cần có mức ngăn chặn cao hơn.

Xem thêm: Các kiến thức về phòng sạch

Các quy tắc cần tuân thủ khi làm việc trong phòng lab

Có một số quy tắc cần được tuân theo trong môi trường phòng thí nghiệm để đảm bảo an toàn và đúng quy trình. Một số quy tắc phòng lab phổ biến bao gồm:

Mang thiết bị bảo hộ thích hợp, như áo khoác phòng thí nghiệm, găng tay và kính mắt bảo hộ.
Làm theo tất cả các hướng dẫn và quy trình do quản lý phòng thí nghiệm đưa ra hoặc được dán trong phòng thí nghiệm.
Báo cáo tất cả sự cố ngay lập tức cho nhân viên hoặc người có thẩm quyền trong phòng thí nghiệm.
Xử lý các vật liệu và hóa chất nguy hiểm một cách cẩn thận, sử dụng các phương pháp lưu trữ và xử lý thích hợp.
Tránh ăn, uống hoặc mỹ phẩm trong quá trình làm việc trong phòng
Giữ gìn phòng thí nghiệm sạch sẽ và có tổ chức.
Dán nhãn đúng cho tất cả các thùng chứa hóa chất hoặc các vật liệu khác.
Sử dụng thiết bị và dụng cụ đúng cách và báo cáo mọi thiết bị hỏng hóc cho nhân viên hoặc người có thẩm quyền trong phòng
Tắt các thiết bị điện tử, chẳng hạn như điện thoại di động trong phòng thí nghiệm.
Chỉ những người được ủy quyền mới được ở trong phòng thí nghiệm và việc ra vào phòng thí nghiệm phải bị hạn chế khi các thí nghiệm đang được tiến hành.

Hãy nhớ luôn tuân theo tất cả các quy tắc và hướng dẫn của phòng thí nghiệm, đồng thời tìm kiếm sự trợ giúp từ nhân viên phòng thí nghiệm nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào.

Thiết bị cơ bản trong phòng thí nghiệm

Để phòng thí ngiệm đi vào hoạt động một cách trơn tru và mượt mà thì yêu cầu tiên quyết đó là những thiết bị trong phòng phải luôn được đảm bảo đầy đủ và đúng nhu cầu người sử dụng:

Hệ thống bàn ghế chuyên dụng phòng lab
Hệ thống tủ an toàn trong phòng lab
Nồi hấp tiệt trùng phòng lab
Tủ an toàn sinh học
Máy khuấy từ gia nhiệt
Kính hiển vi
Cân điện tử
Pipet
Xi lanh chia độ
Đĩa nóng và máy khuấy từ
Máy li tâm
Lồng ấp
Máy quang phổ
Nồi hấp
Tủ đông
Tủ đông chuyên dụng
Tủ nuôi cấy mô
Các dụng cụ thủy tinh như cốc thủy tinh, bình cầu và ống nghiệm.

Các thiết bị cụ thể được sử dụng trong phòng thí nghiệm sẽ phụ thuộc vào loại thí nghiệm và nghiên cứu đang được tiến hành.

Công việc trong phòng thí nghiệm

Công việc của nhân viên phòng thí nghiệm có thể khác nhau tùy thuộc vào từng phòng cụ thể và lĩnh vực nghiên cứu của nó. Một số chức năng công việc phổ biến bao gồm:

Thiết lập và duy trì thiết bị và vật tư phòng thí nghiệm.
Tiến hành các thí nghiệm, thử nghiệm và phân tích, theo giao thức hoặc thiết kế nghiên cứu.
Ghi lại, phân tích và giải thích dữ liệu và kết quả.
Giữ hồ sơ chính xác của các thí nghiệm, kết quả và phát hiện.
Duy trì môi trường làm việc sạch sẽ và an toàn, bao gồm lưu trữ và xử lý đúng cách các vật liệu nguy hiểm.
Vận hành và xử lý sự cố thiết bị phòng thí nghiệm.
Hợp tác với các nhà nghiên cứu và kỹ thuật viên khác để trao đổi thông tin và ý tưởng.
Luôn cập nhật các nghiên cứu, kỹ thuật và thiết bị mới nhất trong lĩnh vực này.
Chuẩn bị báo cáo, thuyết trình và xuất bản kết quả nghiên cứu.

Tuân thủ các chính sách, quy định và luật của phòng thí nghiệm, chẳng hạn như quy định về an toàn, tiêu chuẩn sức khỏe và luật bảo vệ dữ liệu.

Trình độ cần của nhân viên làm trong phòng thí nghiệm

Nhân viên phòng lab thường yêu cầu phải có kinh nghiệm trong lĩnh vực họ đang làm việc. Trình độ chuyên môn cụ thể được yêu cầu có thể khác nhau tùy thuộc vào loại phòng thí nghiệm và vai trò của nhân viên. Tuy nhiên, đây là một số bằng cấp phổ biến mà nhân viên phòng thí nghiệm có thể cần phải có:

Trình độ học vấn: Bằng cử nhân hoặc thạc sĩ trong lĩnh vực khoa học có liên quan, chẳng hạn như sinh học, hóa học hoặc vật lý, thường được yêu cầu đối với nhân viên phòng thí nghiệm.
Kỹ năng kỹ thuật: Nhân viên phòng thí nghiệm phải hiểu rõ về các thiết bị và quy trình của phòng thí nghiệm, cũng như khả năng thực hiện các thí nghiệm phức tạp.
Đào tạo về an toàn: Nhân viên phòng thí nghiệm phải được đào tạo về an toàn trong phòng thí nghiệm, bao gồm việc xử lý các vật liệu nguy hiểm, quy trình khẩn cấp và sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân.
Kỹ thuật phòng thí nghiệm: Nhân viên phòng thí nghiệm phải có kiến thức về các kỹ thuật phòng thí nghiệm khác nhau như dùng pipet, ly tâm và điện di trên gel.
Kinh nghiệm: Kinh nghiệm trong phòng thí nghiệm trước đây thường được ưu tiên, đặc biệt đối với các vị trí cao cấp hơn. Kinh nghiệm này có thể đạt được thông qua thực tập, luân chuyển trong phòng thí nghiệm hoặc công việc trong phòng thí nghiệm trước đây.
Chứng nhận: Một số nhân viên phòng thí nghiệm có thể được yêu cầu phải có chứng chỉ trong các lĩnh vực cụ thể, chẳng hạn như Thực hành Phòng thí nghiệm Tốt (GLP) hoặc Thực hành Sản xuất Tốt Hiện hành (cGMP).

Đông Dương LFS là đơn vị hàng đầu trong việc cung cấp dịch vụ tư vấn, thiết kế, thi công và lắp đặt phòng lab đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp các thiết bị chất lượng và đa dạng mẫu mã. Với nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi sẽ giúp khách hàng hài lòng với dịch vụ tốt nhất. Chúng tôi luôn đặt quyền lợi của khách hàng lên hàng đầu và cam kết cung cấp sản phẩm chính hãng, giá cạnh tranh và hỗ trợ tốt nhất. Đội ngũ tư vấn và kỹ sư chuyên nghiệp cảu chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ 24/7.

Xem thêm: Các dự án tiêu biểu Đông Dương LFS

Chia sẻ