Thiết kế phòng Lab tốt, đẹp và đạt chuẩn phải là một sự kết hợp chặt chẽ giữa các nhà nghiên cứu (người sử dụng) và những nhà thiết kế có chuyên môn cao, hiểu sâu về các thiết bị và tiêu chuẩn dành cho phòng thí nghiệm. Đây là một công việc tốn thời gian, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa 2 bên và kéo dài cho đến lúc thi công hoàn thiện. Vậy để có được 1 thiết kế phòng lab đáp ứng mọi yêu cầu và đạt chuẩn, chúng ta cần phải lưu ý và quan tâm đến các nguyên tắc nào? Bài viết của Đông Dương LFS hôm nay sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc liên quan đến vấn đề phức tạp này
Mục lục
Những lưu ý khi thiết kế phòng lab?
Khi xây dựng một phòng thí nghiệm mới hay đơn giản chỉ thay đổi cấu trúc một phòng thí nghiệm có sẵn, ngoài việc lắp đặt chuẩn xác và đúng vị trí các thiết bị thí nghiệm phù hợp với nhu cầu sử dụng, nhà thiết kế còn phải hiểu rõ và tuân thủ các tiêu chuẩn phòng thí nghiệm tại quốc gia, khu vực và những tiêu chuẩn an toàn riêng. Nguyên tắc trong thiết kế phòng lab quy định kích thước không gian cần đảm bảo đáp ứng được toàn bộ số lượng nhân viên làm việc tối đa trong phòng, tồn tại khoảng trống giữa các trang thiết bị để làm việc an toàn và thuận lợi trong vệ sinh và bảo dưỡng máy móc, trang thiết bị, có lối thoát hiểm và hành lang thông thoáng để thuận tiện cho đi lại và vận chuyển các trang thiết bị. Ngoài ra, không gian nếu có thể, nên phân chia phòng thành nhiều khu vực như khu làm việc, khu rửa, khu lưu trữ… Việc xây dựng phòng thí nghiệm cần phải đảm bảo an toàn cho các khu vực văn phòng lân cận, khu dân cư liền kề, hạn chế tối đa rủi ro, các tác động xấu có thể gây ra cho môi trường xung quanh. Đặc biệt, các nhà thiết kế cần lưu tâm đến việc ngăn chặn các nguy cơ sinh học, hóa học, các tia phóng xạ phát tán ra môi trường bên ngoài.
Đối với việc thiết kế phòng lab đạt chuẩn thì cần có một số nguyên tắc và tiêu chuẩn riêng cần lưu ý. Cụ thể như sau:
1. Lựa chọn, sắp xếp thiết bị kỹ càng và chính xác
Mặc dù việc lựa chọn thiết bị thí nghiệm là của bên sử dụng nhưng việc tư vấn thiết kế phòng lab sao cho sự sắp xếp là tiện dụng hợp lý, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn đối với việc cấp thoát nước và không khí cho các thiết bị đó đòi hỏi những nhà thiết kế cần phải nắm vững chuyên môn sâu và có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Việc thiết kế yêu cầu phải được thực hiện một cách hết sức cẩn trọng và tỉ mỉ.
2. Đảm bảo tính thống nhất
Dù bạn thiết kế phòng Lab có diện tích rộng hẹp thế nào cũng cần phải có một bản vẽ đầy đủ và chi tiết. Nó cho phép bạn xác định mục đích của phòng thí nghiệm, sắp xếp các khu vực trong kiến trúc một cách khoa học và thuận tiện. Sự thống nhất và tối ưu giữa các phân khu cũng giúp đảm bảo an toàn cho nhân viên trong quá trình làm việc. Vì vậy, việc có một bản vẽ đầy đủ của phòng Lab là rất quan trọng để đảm bảo sự hiệu quả và an toàn trong việc sử dụng phòng thí nghiệm.
3. Xác định khu vực xử lý an toàn trong phòng Lab
Phòng Lab là nơi nghiên cứu hóa học và sinh học, tồn tại các hóa chất dễ gây cháy nổ và gây nguy hiểm cho nhân viên. Việc sắp xếp và bố trí các khu vực trong phòng Lab là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho nhân viên trong quá trình làm việc. Bản vẽ đầy đủ sẽ giúp xác định mục đích của phòng Lab và cách thức sắp xếp các khu vực một cách thuận tiện, khoa học và có quy chuẩn. Do vậy, quý vị cần xác định rõ vị trí của khu vực kiểm soát sớm để có thể giải quyết tốt những vấn đề xảy ra, giảm bớt thiệt hại tối đa. Đảm bảo tất cả các yêu cầu về độ an toàn cần được thực hiện, để phòng tránh những tình huống xấu, không an toàn xảy ra trong tương lai.
4. Không gian phòng lab cần đảm bảo tính khoa học
Không gian trong thiết kế phòng lab cần được bố trí khoa học và hợp lý để tăng tính an toàn trong môi trường làm việc. Giả dụ phòng chuẩn bị mẫu đặt quá xa khu vực phân tích, nhân viên sẽ phải di chuyển đồ nghiên cứu hay hóa chất qua khắp phòng, tăng khả năng va chạm, gây đổ vỡ trên đường di chuyển. Việc bố trí hợp lý và khoa học các khu vực trong phòng thí nghiệm sẽ giảm bớt những rủi ro nghiêm trọng, nâng cao tính an toàn cho nhân viên trong quá trình làm việc.
5. Sàn nhà đạt tiêu chuẩn
Sàn nhà trong thiết kế phòng lab cần được chọn đúng vật liệu thích hợp để giúp tránh rủi ro hay mất an toàn trong quá trình làm việc, khi dung dịch/hóa chất rớt xuống sàn. Để đạt được mục đích này, quý vị nên hết sức lưu ý đến quá trình thi công sàn, tránh những loại sàn trơn trượt, hãy ưu tiên sàn Vinyl hàn nhiệt hoặc tấm bê tông phủ Epoxy để cải thiện an toàn tại phòng thí nghiệm. Việc sử dụng các vật liệu sàn không phù hợp như ván gỗ hoặc gạch có thể gây ra hỏng hóc do phản ứng với hóa học và chất lượng có thể sẽ bị xuống cấp nghiêm trọng.
6. Bồn rửa chuyên dụng chống chịu hoá chất, có hệ thống chống tràn
Trong thiết kế phòng lab mỗi phòng cần có ít nhất một bồn rửa tay tiên tiến để giúp loại bỏ mọi chất bẩn, hóa chất hoặc bệnh vi khuẩn khiến cho nhân viên cảm thấy an toàn. Nhờ thế mầm bệnh hay hóa chất tiếp xúc với da trong phòng lab sớm được loại bỏ triệt để trước lúc nhân viên ra ngoài. Đây là cách chúng ta giữ an toàn cho những người xung quanh và cho chính bản thân mình. Đặc biệt, bồn rửa tay này cần được trang bị một hệ thống cống thoát nước đảm bảo đủ tốt để tránh sự cố chảy tràn hay vỡ ống, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các thiết bị khác trong phòng.
7. Vị trí lưu trữ hóa chất
Không gian phòng thí nghiệm phải tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn, đặc biệt là về vị trí đựng hóa chất. Nếu bạn để kệ đựng hóa chất ngay trên bồn thí nghiệm, điều này dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn, có thể gây ra các sự cố nghiêm trọng như rò rỉ hóa chất, ăn mòn vật liệu hay thậm chí cháy nổ. Bởi vậy, để giữ an toàn cho người sử dụng và cho phòng thí nghiệm, hãy sắp xếp đựng hóa chất trong kệ kho dung dịch hoặc tủ chất lỏng để hạn chế bất kỳ sự cố nào. Ngoài ra, hãy chú ý đặt kệ đựng hóa chất loại trừ xa các thiết bị khác trong phòng thí nghiệm, và đảm bảo rằng các kệ đựng hóa chất đều có nhãn rõ ràng để tránh mắc sai lầm.
8. Nội thất phòng thí nghiệm đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng
Việc thiết kế phòng lab cần tìm hiểu, tuân theo hoặc thông qua các tiêu chuẩn phòng lab quốc tế như BS EN của Châu Âu hoặc các tiêu chuẩn ANSI ASHRAE, ASTM, SEFA của Mỹ. Đây là yếu tố rất quan trọng trong việc thiết kế phòng lab, nó sẽ quyết định thiết kế phòng lab của bạn đảm bảo chất lượng hay không ?. Ngoài những tiêu chuẩn chi tiết và chất lượng cao như trên, bất kỳ phòng thí nghiệm nào cũng cần phải đáp ứng một số yếu tố sau để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong việc thực hiện các thí nghiệm:
- Hệ thống nội thất: Phòng thí nghiệm cần có một hệ thống nội thất đủ chắc chắn, bề mặt làm việc cần có khả năng chống thấm cao và chống chịu được với các hóa chất được sử dụng trong thí nghiệm.
- Bề mặt sàn và tường: Phòng thí nghiệm cần có bề mặt sàn và tường có khả năng chống thấm vượt trội, đồng thời chống trơn trượt, giúp đảm bảo sự an toàn trong quá trình làm việc và sử dụng các hóa chất.
- Lối đi và lối thoát hiểm: Phòng thí nghiệm cần có một lối đi tối thiểu 70cm, riêng lối thoát hiểm cần đảm bảo có chiều rộng tối thiểu 92cm.
- Giá đỡ trong phòng Lab cần phải cao hơn 30cm so với chiều cao của vai người trưởng thành, đồng thời thiết kế tạo điều kiện dễ dàng cho việc mở rộng cánh tay khoảng 30cm khi giữ và lấy các vật từ 16kg trở xuống (tính cả trong trường hợp đứng trên sàn nhà hoặc ghế chuyên dụng).
9. Tính thẩm mỹ trong thiết kế
Khi bạn chăm chút, tỉ mỉ cho việc thiết kế phòng lab và hoàn thiện nội thất phòng thí nghiệm từng chút kể từ lúc lên ý tưởng, lên bản vẽ và xây dựng hoàn chỉnh, cho tới lúc được ngắm nhìn vẻ ngoài hiện đại và sạch sẽ; tiện lợi và an toàn, bạn sẽ cảm thấy luôn tự hào về nó. Một điều quan trọng, nếu bạn tạo ra một phòng thí nghiệm hiện đại, đạt tiêu chuẩn và có thẩm mỹ, sẽ giúp nhân viên bạn yên tâm tập trung công việc và cảm thấy gắn bó nhiều hơn với nơi này.
Tổng kết
Trên đây là 9 nguyên tắc thiết kế giúp bạn có thể dễ dàng thiết kế phòng lab đạt chuẩn. Nhìn chung những nguyên tắc này đều là những nguyên tắc bắt buộc trong thiết kế phòng lab cho bất cứ một phòng lab nào. Ngoài ra, trong quá trình thiết kế phòng lab, chúng ta còn có thể cần lưu ý đến việc tổ chức và sắp xếp các bảng hiệu, bảng chỉ dẫn và hướng dẫn an toàn trong phòng thí nghiệm, điều này sẽ giúp nhân viên dễ dàng tìm kiếm thông tin và thực hiện các thao tác an toàn trong quá trình làm việc.
Nếu bạn đang có kế hoạch xây dựng một phòng thí nghiệm tại nhà máy hay tại trường học, trung tâm nghiên cứu, đây sẽ là bài viết có thể gợi ý và giúp ích cho bạn rất nhiều.
Đơn vị thiết kế phòng lab đạt chuẩn tại Việt Nam
Công ty Đông Dương LFS chúng tôi luôn có các chuyên gia thiết kế phòng thí nghiệm với kinh nghiệm lâu năm, đạt tiêu chuẩn quốc tế SEFA chuyên cho lĩnh vực phòng thí nghiệm và một số chứng chỉ ISO sản xuất thiết bị khác. Chúng tôi cũng đã tham gia thiết kế, thi công và lắp đặt hàng ngàn phòng thí nghiệm lớn nhỏ trên cả nước. Hiện tại chúng tôi có trụ sở chính tại Hà Nội và chi nhánh trong Tp. Hồ Chí Minh. Hãy liên hệ với số hotline: 0946 28 28 48 để được trao đổi một cách chi tiết về kế hoạch xây dựng phòng thí nghiệm mà quý vị đang chuẩn bị. Chúng tôi luôn giúp khách hàng tìm ra giải pháp phù hợp nhất cho phòng thí nghiệm họ của bằng kỹ năng tư vấn, thiết kế và lên bản vẽ mặt bằng, đồng thời đáp ứng mọi góc nhìn bằng bản vẽ phối cảnh 3D trực quan. Ngoài ra, chúng tôi còn có thể giúp đỡ và tư vấn cho khách hàng những chọn hợp lý đối với các thiết bị và sản phẩm sử dụng trong phòng thí nghiệm một cách chuyên sâu, chuyên nghiệp và tận tâm.
Xem thêm: Dịch vụ tư vấn, thiết kế phòng lab tại Đông Dương LFS
