Cơ quan Quản lý An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp (OSHA) của Hoa Kỳ quy định tất cả các thiết bị điện trong phòng thí nghiệm phải được nối đất để ngăn ngừa nguy cơ bị điện giật. Đây chỉ là một trong những quy tắc nhằm đảm bảo an toàn điện trong môi trường phòng thí nghiệm. Hãy cùng Đông Dương LFS khám phá những quy tắc đó trong bài viết này nhé!
Mục lục
Các mối nguy hiểm về điện trong phòng thí nghiệm
Trong môi trường phòng thí nghiệm, việc sử dụng điện có thể mang lại những rủi ro đáng chú ý. Cụ thể, các nguy cơ bao gồm:
- Nguy cơ điện giật: Điện giật có thể xảy ra khi có tiếp xúc trực tiếp với dòng điện.
- Nguy cơ nhiễm điện: Tiếp xúc với nguồn điện có thể gây ra nhiễm điện, gây nguy hiểm cho người làm việc.
- Nguy cơ bỏng do tiếp xúc điện hoặc nhiệt: Nhiệt độ cao từ dòng điện có thể gây ra bỏng khi tiếp xúc với da.
- Nguy cơ hỏa hoạn: Các vấn đề về điện có thể gây ra tình trạng nguy hiểm gây ra hỏa hoạn.
- Nguy cơ vụ nổ: Nếu không sử dụng và bảo quản các thiết bị điện một cách đúng đắn, có thể xảy ra vụ nổ.
- Nguy cơ tổn thương gián tiếp: Ngoài các vấn đề trực tiếp liên quan đến điện, việc sử dụng các thiết bị điện cũng có thể gây ra tổn thương gián tiếp như vết cắt hoặc vết rách cho người làm việc.
Cách điện giật thường xảy ra
Khi cơ thể tiếp xúc và trở thành một phần của mạch điện, từ đó dòng điện đi vào cơ thể tại một điểm và rời khỏi cơ thể tại một điểm khác.
Điện giật thường xảy ra theo một trong ba cách sau đây: con người tiếp xúc với mặt đất, sau đó tiếp xúc với một trong những điều sau:
- Cả hai dây của mạch điện.
- Một dây của mạch được cấp điện và đất.
- Một bộ phận kim loại nóng lên khi tiếp xúc với một vật dẫn được cung cấp năng lượng.
Mức độ nghiêm trọng của điện giật phụ thuộc vào ba yếu tố chính:
- Đường dẫn dòng điện đi qua cơ thể.
- Lượng dòng điện chạy qua cơ thể.
- Khoảng thời gian cơ thể tiếp xúc với dòng điện.
Trong khi những cú sốc nhỏ có thể khó nhận thấy, những trường hợp nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến ngừng tim, bỏng, tổn thương mô hoặc thậm chí tử vong.
Rủi ro về an toàn điện của phòng thí nghiệm
Các chất lỏng dễ cháy
Đảm bảo hai mối nguy hiểm này không tiếp xúc với nhau là điều cần thiết. Nếu bất kỳ sự cố điện nào xảy ra gần các chất lỏng dễ cháy, nguy cơ lan lửa rất cao. Đặc biệt, nếu lượng chất lỏng lớn có trong phòng thí nghiệm, có thể gây ra vụ nổ.
Nguy cơ điện giật có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau như dây dẫn, ổ cắm điện, tụ điện và các nguồn khác. Do đó, việc kiểm tra định kỳ các thiết bị này để đảm bảo chúng vẫn hoạt động bình thường là rất quan trọng.
Xem thêm: Phòng chống cháy nổ trong phòng thí nghiệm
Lỗi tiếp địa
Sự cố nối đất xảy ra khi đường tiếp đất từ một công cụ hoặc hệ thống điện bị đứt, dẫn đến việc dòng điện có thể chảy qua người sử dụng theo đường thay thế xuống đất. Điều này có thể gây ra thương tích nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.
Các ổ cắm ngắt dòng (GFCI) hoạt động tương tự như bộ ngắt mạch, ngắt nguồn điện trong trường hợp có sự cố nối đất. Tuy nhiên, nếu dây dẫn nối đất không còn nguyên vẹn hoặc có điện trở thấp (tức là chỉ có điện trở thấp đối với dòng AC), vẫn có thể xảy ra sốc. Do đó, việc lắp đặt GFCI một cách đúng đắn là rất quan trọng.
Tia lửa điện
Hầu hết các sự cố điện có thể tạo ra các tia lửa điện, còn được gọi là tia chớp hồ quang. Các tia lửa này, khi có năng lượng lớn, có thể gây ra nhiều nguy hiểm như gây chấn động, bỏng, nổ, và thậm chí phát ra lượng bức xạ UV.
Một số tia chớp có cường độ mạnh đến mức có thể đẩy ngược nhân viên về phía sau bằng lực tuyệt đối, gây ra các thương tích gián tiếp như bong gân, gãy xương, và rách da. Điều này cũng có thể gây hại cho những người làm việc gần khu vực xảy ra sự cố.
Nếu có nguy cơ xảy ra tia chớp hồ quang trong phòng thí nghiệm của bạn, ví dụ như trên bảng điện hoặc tủ tụ điện, thiết bị cần được bảo vệ để ngăn ngừa các nguy cơ trong quá trình hoạt động hoặc cách ly với các khu vực mà chỉ những nhân viên được đào tạo và có thẩm quyền mới có thể tiếp cận.
Dây dẫn
Nếu bạn cần sử dụng nhiều thiết bị mà thiếu ổ cắm, bạn có thể phải dùng đến dây nối và dải nguồn dài hơn. Tuy nhiên, cả hai loại này đều mang theo những nguy cơ riêng biệt.
Ví dụ, dây nối phải được xem xét để đảm bảo đủ cường độ dòng điện cho thiết bị. Nếu không, dây có thể quá nóng, gây hỏng thiết bị và tạo ra rủi ro cho nhân viên. Đồng thời, chúng dễ bị mòn, gây ra kết nối không ổn định, dây dẫn bị hở và đoản mạch do sử dụng quá mức.
Các dải nguồn cung cấp các ổ cắm bổ sung trên một mạch đã có sẵn. Mặc dù tiện lợi nếu bạn có nhiều thiết bị cường độ thấp trong cùng một khu vực của phòng thí nghiệm, việc cắm quá nhiều thiết bị vào một mạch có thể gây ra hiện tượng quá nhiệt.
Tương tự, việc cắm nhiều dây nối hoặc dải nguồn vào nhau có thể làm tăng khoảng cách mà năng lượng phải truyền qua. Điều này tăng điện trở trong hệ thống, dẫn đến nguy cơ quá nhiệt.
Không hiểu rõ sự nguy hiểm của điện
Một số người trong môi trường phòng thí nghiệm, nếu không được đào tạo, thường không nhận ra các nguy cơ mà điện có thể gây ra. Ngay cả những thiết bị đơn giản cũng có thể tạo ra những nguy hiểm mà không phải ai cũng nghĩ đến! Chỉ cần một dòng điện từ 9 đến 30 miliampe đã đủ để làm cơ bắp của con người co cứng, tạo ra nguy cơ đáng kể đến tính mạng.
Các nội dung cơ bản về an toàn điện
Sử dụng đồ bảo hộ
Có vẻ như điều quan trọng nhất bạn có thể làm để bảo vệ chính mình và những người xung quanh trong quá trình làm việc trên hệ thống điện là sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) đúng cách. Có nhiều loại PPE được thiết kế đặc biệt để đảm bảo an toàn cho bạn khi tiếp xúc với các nguy cơ từ điện, vì vậy đảm bảo bạn đang giảm thiểu mọi nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng thiết bị này.
Sử dụng LOTO
Nếu có bất kỳ hệ thống điện áp cao nào trong phòng thí nghiệm, luôn luôn cài đặt hệ thống lockout / tagout là cần thiết. Hệ thống này giúp ngăn chặn việc khởi động bất ngờ của thiết bị và máy móc.
Trong việc sử dụng hệ thống này, điều quan trọng nhất cần nhớ là “một khóa, một nhân viên”. Điều này đảm bảo rằng các nhân viên khác không vô tình tháo khóa; mỗi ổ khóa cần được dán nhãn rõ ràng để xác định nhân viên nào đảm nhận trách nhiệm về việc khóa đó.
Không được chấp nhận rủi ro
Mọi sự tiết kiệm thời gian, dù là nhỏ nhất, cũng có thể mang lại nguy cơ; do đó, phòng thí nghiệm của bạn cần phải có một bộ quy trình và thực hành tốt nhất khi làm việc trên mọi loại hệ thống điện để tránh những nguy hiểm tiềm ẩn.
Các quy tắc an toàn điện khi làm việc với thiết bị điện
- Trước khi thực hiện kiểm tra, luôn tắt nguồn của bất kỳ thiết bị nào. Khi vận hành các công tắc an toàn, đảm bảo đeo găng tay cách điện và quay mặt ra xa hộp trước khi thực hiện thao tác.
- Hãy chỉ sử dụng các dụng cụ và thiết bị có tay cầm không dẫn điện khi làm việc với các thiết bị điện. Bọc tất cả các bộ phận truyền dòng điện của các thiết bị điện.
- Khi kiểm tra một mạch đang vận hành, hãy để một tay trong túi hoặc sau lưng để tránh làm mạch kín xuyên qua cơ thể. Không bao giờ thay đổi bất kỳ hệ thống dây nào khi một mạch đang được cắm vào nguồn điện.
- Tránh tiếp xúc với các mạch điện bằng tay hoặc vật liệu ướt và luôn kiểm tra mạch để đảm bảo nối đất. Không lắp cầu chì khác có công suất lớn hơn nếu thiết bị tiếp tục thổi cầu chì. Hãy tìm nguyên nhân của sự cố trước khi thay cầu chì mới.
- Không sử dụng hoặc lưu trữ dung môi dễ cháy gần thiết bị điện và hạn chế việc sử dụng ổ cắm nhiều dải. Đảm bảo quyền truy cập vào bảng điện và công tắc ngắt kết nối rõ ràng và không bị cản trở.
